


زنده یاد قیصر امین پور
آفـــــتــاب مـــهـــربــان تاج گـل بر سـر زده
فـصـل تـابـسـتـان گذشـت نـوبت مــهــر آمـده
کــیــفـهــای پــر کــتـاب کـفشهـای بـی قــرار
مـی رسـد از نـوبـه گـوش زنـگ آغــاز بــهــار
خـسـته از خـواب و خـیـال خـستـه از خمـیازه ام
مـی وزد بـــوی بــــــهــار از کـــتـاب تــازه ام
تــــوی بـــاغ مـــدرســـه هـای و هوی دوستی
دســـتــهـــای مـــا پــر از رنگ و بـوی دوستی
آشـــــنــایــی هـــای نـــو دوسـتـی های قـدیم
کیف و کفش من کجاست؟ مـدرسـه ، مـا آمدیم
احمد مبارکی
1 – چون نوشتن خط فارسی از سمت راست شروع می شود ، لذا باید نخست شناخت سمت راست و چپ را به کودک آموزش داد .
2 – برای گرفتن مداد ، مسئله ی راست دستی و چپ دستی کودک مطرح است . بنابر این باید با آزمایش های ساده ای از قبیل بریدن کاغذ با قیچی ، گرفتن قاشق ، زدن توپ با پا ، نخ کردن سوزن و ...، راست دستی و یا چپ دستی کودک را مشخص کرد .
3 – وادار کردن کودکان چپ دست برای نوشتن با دست راست ، باعث بوجود آوردن عوارض منفی در آنان خواهد شد .
4 – رعایت عوامل فیزیکی مربوط به آمادگی دست کودک برای نوشتن ، از جمله : نشستن کودک در جای راحت و تماس دو پای او با زمین ، تابش نور کافی به روی دفتر و دست راست کودک از سمت چپ ، فاصله داشتن حدود دو سانتیمتر انگشت اشاره ی دست راست کودک از نوک مداد و نزدیکتر شدن به سر قلم تا انگشت شست راست او ، باید رعایت گردد .
5 - کودک باید مداد را طوری در میان انگشتان خود بگیرد که روی آنها فشار نیاورد و برای این کار باید مداد بین انگشتان شست ، اشاره و وسطی قرار گیرد و او باید قادر باشد این سه انگشت را به صورت کشیده و راحت دور مداد قرار دهد .
6 – کودک هنگام نوشتن باید طوری بنشیند که ستون فقراتش انحنا نداشته باشد و فاصله ی چشم او تا صفحه ی کاغذ ، در حدود 20 الی 25 سانتیمتر باشد .
احمد مبارکی
همگان بر این موضوع واقفیم که آمـوزش عـلـوم در سال اوّل دبستان ، عمدتاً برپرورش مهارت مشاهده تاكيد دارد .دانش آموزان از راه مشاهده ، در باره ي دنياي اطرافشان چيزهاي زيادي ياد مي گيرند . اجسام و پديده هاي طبيعي عمدتاً از راه حـواس پنجگانه مـشـاهـده مي شود . اطلاعاتي كه دانش آموز از اين راه بـه دسـت مي آورد ، باعـث تـحـريـك حـس كنجكاوي ، پرسشگري ، تفسير وقايع محيط اطراف و تحقيق بيشتر مـي شـود . توانايـي مشاهده كردن كه آموزش علوم در سال اوّل بر پرورش آن تاكيد دارد ، باعث پـرورش تـوانـايي تعميم ، برقراري ارتباط ، پيش بيني كردن و … مي شود . در سـال ا وّل دبـستـان دانـش آمـوز در درس عـلـوم تجربي مفاهيم اندك و بسيار محدودي فـرا مي گيرد ، امـّا بـرپـرورش مهارتها كه مهمترين آنها كـاربـرد مهارت مشاهده و برقراري ارتباط و تا حدي پيش بيني كردن ، نتيجه گيري كردن و كاربرد ابزار اسـت ، تاكيد بيشتري مي شود .
بنابراین جا دارد که به تقویت بیش از پیش مهارت مشاهده در کودکان کلاس اوّلی با دیدی عمیق و کاربردی بنگریم .
به ياد دارم در کنار شور و شوق روز اول مدرسه، دلهرهاي عجيب وجودم را فرا گرفته بود حسي که همراه با ترس، شرم و سرافکندگي بود؛ از سئوال «پدرت چه کاره است؟» ميترسيدم. آن سال براي فرار از پاسخ دادن به اين سئوال زير نيمکت پنهان شدم .
شغل پدرم خوب نيست، پيش از اين همکلاسيهايم سر همين موضوع مرا مسخره کرده بودند و من يک سال تمام خجالت کشيده و گوشهگير شده بودم، هميشه برايم جاي سوال بود که چرا شغل پدرمان براي معلمان مهم است؟ نحوه آموزش دانشآموز چه ارتباطي با شغل پدر دارد؟
به قول بچهها، شغل پدرم «بيکلاس» بود! و همين موضوع ذهنم را درگير کرده و موجب سرافکندگيام ميشد.
يک کودک نميتواند درک کند که نبايد از هيچ شغلي در جامعه خجالت کشيد، اما از معلمان انتظار ميرود علاوه بر تعهد خود براي آموزش درسي کودکان، به اخلاق پرورشي خود نيز دقت کافي داشته و نسبت به مکالمات خود و دانش آموزان توجه کنند.
امسال عکس نوشتهاي با عنوان «روز اول مدرسه يک رسم غلط بين معلمان مرسوم شده است که در روز اول مهر ماه، شغل پدر دانش آموزان را سوال ميکنند و در اين ميان شايد دانش آموزي پدر نداشته باشد و شايد دانش آموزي از شغل پدر خود اذيت ميشود، لطفا رعايت کنيم.» در فضاي مجازي انتشار يافته که قدم مثبتي دراين زمينه به شمار ميرود.
به نظرتان پرسيدن شغل پدر دانش آموزان، توسط معلمان، کار پسنديدهاي است يا نه؟
(برای مشاهده ی کامل،روی ادامه مطلب کلیک کنید)
به انتخاب : احمد مبارکی
اولیای محترم :
انتطارات خود از کودکان را با تواناییهای آنها هماهنگ سازیم .
اصل تفاوتهای فردی را بپذیریم و انتظار نداشته باشیم که همه ی کودکان به یک میزان در امور درسی پیشرفت کنند .
سعی نماییم به جای دخالت مستقیم در امر تحصیلی کودکان ، فعالیتهای مکمل آموزشی کودکان خود را با تماسهای مستمر و ارتباطی سازنده با آموزگار کودکان هماهنگ سازیم .
اگر می دانستیم که تشنه کردن ذهن یادگیرنده از سیراب کردن ذهن وی ، به رشد و خلاقیت او کمک بیشتری می کند ، از پاسخ مداری و نمره گرایی در آموزش خودداری می کردیم .
با محبتها و نوازشهای افراطی نسبت به کودکان ، خودباوری و خوداتکایی آنان را به مخاطره نیندازیم .
بیاییم همه با هم تفکر و پرورش فراشناختی را بیش از پیش ارج نهیم . چرا که پرورش فراشناخت به کودکان می آموزد که قدرت را در ضعف ، ثروت را در فقر ، بی نیازی را در مناعت طبع ، آرامش را در اضطراب ، و فضیلت و سیری را در گرسنگی بیابند . اگر به آنها یاد بدهیم که چگونه یاد بگیرند ، خواهند توانست نعمت را از درون نقمت ، عسر را از درون یسر ، حیات را از درون مرگ ، نور را از درون ظلمت ، بی نیازی را از درون قناعت ، برخورداری را از درون محرومیت ، وصل را از درون هجر ، یقین را از درون شک ، رفعت را از درون فروتنی وبالاخره جهان بیرون را از جهان درون استخراج کنند و این ، همان حکمتی است که در تربیت صحیح فراگیران ما ، بر زمین مانده است .
احمد مبارکی
ترجمه : احسان یزدانی
واقعاً درماندهاید؛ فکر میکنید والدین بینظیری هستید. داد میزنید؛ سعی میکنید دلیل بیاورید: «نه؛ ما خواهرت را نمیزنیم. او تنها خواهری است که داری و اگر او را بزنی و زخمی کنی، مدت زیادی زنده نخواهد ماند.» چنین رفتاری با فرزندان همیشه خوب است. دلیل آوردن شیوۀ تفکر و نحوۀ حل مسئلهشان را تغییر میدهد و بهرۀ هوشی آنان را میافزاید اما رفتارشان را تغییر نمیدهد. خودتان هم میدانید چون همیشه این عبارت بینظیر را به کار میبرید: «هزار بار به تو گفته بودم». نتایج آخرین پژوهشها نشان میدهد که تنبیه، دستور یا توصیه رفتار انسان را چندان تغییر نمیدهد.
آتلانتیک —یکی از روان شناسان کودک استدلال میکند که برای ازبینبردن رفتارهای مشکلدار در بچهها تنبیه درواقع وقت تلفکردن است. این روش را بهجای تنبیه امتحان کنید.
فرض کنید که یک کودک مشکلدار دارید. اگر نوپاست، ممکن است خواهر یا برادر خود را بزند یا زمانی که صبح اول وقت برای رسیدن به جلسۀ کاری عجله دارید، کفشهایش را نمیپوشد. اگر نوجوان است، احتمالاً در جروبحثهای فراوانی که با هم دارید، با حرفهای زشت و رکیک شما را گلولهباران میکند. خب، پاسخ این است که تنبیهشان کنید؛ درست است؟
آلن کزدین، رئیس مرکز تربیت فرزندان در دانشگاه ییل، نظر متفاوتی دارد با اودربارۀ این روش غیرمعمولش صحبت کردهام. در زیر متن ویراستۀ گفتوگوی من (کازان) با او را میخوانید.
( برای مشاهده کامل ، روی ادامه مطلب کلیک کنید )
احمد مبارکی
همكارا ن گرامي و اولیای گرانقدر :
چنانكه مستحضريد ، تكليف خـانـه بـراي دانش آمـوزان پايه ي اوّل ابتدايي از اهـميـت به سـزايي برخوردار است . البته پاره اي از انديشمندان در اين مورد ، منكر كارايي تكليف خانه مي شوند و آن را فـشـاري بر رشـد شخصيت كودك مـي دانند ، ولي عده كثيري نيز بـر اثرات مـثـبـت آن تاكيد مي كنند و معتقد هستند كه انجام تكاليف درسي به عنوان يك جريان مكمل آموزشي نقش به سزايي را در فرايند ياددهي – ياد گيري ايفا مي نمايد .
بنابر اين ضروري است كه تحولي منطقي در تعيين تكليف خـانـه براي دانش آموزان پـايـه ي ا وّل ابتدايي صورت پـذيـرد و صرفاً اين فعاليتها در رو نويسي دروس خلاصه نگردد و با وقوف بـه اين امر كه مدت انجام تـكليـف خانه براي دانش آموزان پايه ي اوّل ابتدايي 20 دقيقه اسـت ، اين تكاليف بايد كـوتاه ، آگاهانه ، پرمحتوا و متنوع تعيين شده و خارج از استطاعت جسمي و رواني آنان نباشد و از همه مهمتر ، انجام آن براي دانش آموزان جنبه ي داوطلبانه داشته باشد ، چـون بـه تجربه ثابت شده است كه دانش آموزان از انجام تكاليف به طور داوطلبانه استقبال شـايـان توجهي مي كنند ودر چنين صورتي است كه اين امر مي تواند نقش ارتباطي موثر و سازنده اي بين خـانـه و مدرسه و نيز رشـد شخصيت و عزت نفس دانش آموز داشته باشد .
لازم به ذكر است كه در رويكرد جديد زبان آموزي ( بخوانيم – بنويسيم ) تعيين تكليف و مشق خانه در صورت نياز و ضرورت با نظر معلم مربوطه انجام مي پذيرد.
گفتني است كه تكليف خانه از نظر تعداد دانش آموزان درگير به سه قسمت : تـكاليـف عـمـومـي ، تكاليف گروهي و تكاليف انفراديتقسيم مي شود .
الف ) تكاليف عمومي :تكاليفي كه براي تمامي دانش آموزان كلاس در نظر گرفته مي شود .
ب ) تكاليف گروهي :تكاليف گروهي براساس نوع گروه و هدف ارائه مي شود و مهم اين اسـت كه تكاليف گروهي بايد قابليت انجام گروهي را نيز داشته باشد .
ج ) تكاليف انفرادي : اين تكاليف براساس شناخت معلم از ويژگيهاي دانش آموز ارائه مي شـود و وجود تفاوتهاي فردي در بين دانش آموزان ، اين دسته از تكاليف را ضروري مي نمايد .
تكاليف درسي از نظر محتوا به چهار گروه تقسيم مي شود :
الف ) تكاليف تمريني : ايـن نـوع تكاليف رايج ترين تكاليف درسـي در مدارس هستند و معمولاً به صورت كتبي و براي تثبيت يادگيري به روش تكرار و تمرين ، انجام مي گيرد .
ب ) تكاليف آماده سازي و آمادگي : اين گونه تكاليف بيشتر بـراي درس هاي روزهاي بعد بـه كار مي رود .مثلاً اگر قرار است هفته ي آينده درس گياهان تدريس شـود ، مـعـلـم مي تواند از پيش بـه دانش آموزان خود بگويد كه بخش گياهان را ورق بزنند يا اين كه تعدادي برگ يـا دانه ي گياهان را جمع آوري كرده ، به كلاس درس بياورند ويا تكاليفي شبيه اين را انجام دهند و در واقع با اين كـار در دانش آموزان آمادگي ايجاد مي گردد .
ج ) تكاليف بسطي و امتدادي : ايـن نوع تكاليف ، دانش آموزان را از سطح كلاس بالاتر مـي برد و دانش و مهارت و تجربه ي آن ها را توسعه مي دهد . مثلاً به دانش آموزان گفته مي شود كه مطلبي را در باره ي سنگها پيدا كنند و قسمتهايي از آن را به كلاس ارائه دهند .
د ) تكاليف خلاقيتي : اين نوع تكاليف دانش آموزان را وادار مي كند به روش و از راه جديدي كاري را انجام دهد و يا اثر كاملاً جديدي از خود ارائه دهند . در درس هنر اين تكاليف جايگاه خاصي دارد.
احمد مبارکی
فلسفه ی وجودی جدول الفبا ، قرار دادن نشانه ها با ابعاد بزرگتر در معرض دید دانش آموزان برای تثبیت بهتر فرایند یاد دهی – یادگیری می باشد . ( مانند جدول الفبای منظور شده در نگاره 5 ، صفحه ی 11 کتاب بخوانیم ) .
یکی از شاخصه های جدول الفبا در رویکرد جدید زبان آموزی ، همخوانی آن با طرح مدادی در این رویکرد می باشد . و بر این اساس تهیه ی جدولی با کارتهای دورویه ، با دو رنگ آبی و مشکی ( برای صامتها ) و آبی و قرمز ( برای مصوتها ) پیشنهاد می گردد . از روز نخست کلیه ی نشانه ها ی آبی باید در معرض دید دانش آموزان قرار گرفته و رفته رفته به نسبت پیشرفت آموزش رنگ دیگر ( پشت کارت مشکی یا قرمز ) مورد استفاده قرار گیرد .ضمناً می توان ( مصوتها ) را هم به مانند ( صامتها ) با کارتهای دو رویه ی مشکی و آبی تهیه کرد و برای تشخیص بهینه ی دانش آموزان "فقط رنگ زمینه ی کارتهای مصوتها را تغییر داد " .
به یاد داشته باشیم که خط جدول الفبا باید به ( خط خواندن ) بوده و همچنین دانش آموزان در خواندن نشانه های ( 1 ) آنها را باید با صدای نشانه ها و در خواندن نشانه های ( 2 ) آنها را بااسم نشانه ها بخوانند . لازم به ذکر است که هر نوع پیچیدگی در تهیه ی جدول الفبا ، از کارآیی آن در جهت نیل به اهداف آموزشی می کاهد .
به ياد دارم در کنار شور و شوق روز اول مدرسه، دلهرهاي عجيب وجودم را فرا گرفته بود حسي که همراه با ترس، شرم و سرافکندگي بود؛ از سئوال «پدرت چه کاره است؟» ميترسيدم. آن سال براي فرار از پاسخ دادن به اين سئوال زير نيمکت پنهان شدم .
شغل پدرم خوب نيست، پيش از اين همکلاسيهايم سر همين موضوع مرا مسخره کرده بودند و من يک سال تمام خجالت کشيده و گوشهگير شده بودم، هميشه برايم جاي سوال بود که چرا شغل پدرمان براي معلمان مهم است؟ نحوه آموزش دانشآموز چه ارتباطي با شغل پدر دارد؟
به قول بچهها، شغل پدرم «بيکلاس» بود! و همين موضوع ذهنم را درگير کرده و موجب سرافکندگيام ميشد.
يک کودک نميتواند درک کند که نبايد از هيچ شغلي در جامعه خجالت کشيد، اما از معلمان انتظار ميرود علاوه بر تعهد خود براي آموزش درسي کودکان، به اخلاق پرورشي خود نيز دقت کافي داشته و نسبت به مکالمات خود و دانش آموزان توجه کنند.
امسال عکس نوشتهاي با عنوان «روز اول مدرسه يک رسم غلط بين معلمان مرسوم شده است که در روز اول مهر ماه، شغل پدر دانش آموزان را سوال ميکنند و در اين ميان شايد دانش آموزي پدر نداشته باشد و شايد دانش آموزي از شغل پدر خود اذيت ميشود، لطفا رعايت کنيم.» در فضاي مجازي انتشار يافته که قدم مثبتي دراين زمينه به شمار ميرود.
به نظرتان پرسيدن شغل پدر دانش آموزان، توسط معلمان، کار پسنديدهاي است يا نه؟
(برای مشاهده ی کامل،روی ادامه مطلب کلیک کنید)
با این دو دست کوچکم
دست می برم پیش خدا
با دل پاک و روشنم
دعا کنم دعا دعا
دعا برای هموطن
دعا برای هموطن
اظهار همدردی دانش آموزان کلاس اوّل ابتدایی دبستان هدف سلماس ، با هموطنان زلزله زده ، به روایت تصویر